استعاره از منظر بلاغت عربی و زبان شناسیِ شناختی

Authors

محمد خاقانی اصفهانی

مرضیه قربان خانی

abstract

استعاره یکی از زیباترین آرایه های بلاغی است. بلاغت پژوهان عرب مانند سایر بلاغت پژوهان، به استعاره توجه ویژه ای داشته و همواره کوشیده اند با بررسی انواع استعاره، آن را در اقسام مختلفی مانند مصرحه، مکنیه و...طبقه بندی کنند. این مفهوم در علم زبان شناسی نیز جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است و به ویژه در حوزة زبان شناسیِ شناختی بررسی شده است. استدلال اصلی زبان شناسان این حوزه این است که استعاره صرفاً به زبان ادبی تعلق نداشته، در زبان روزمره نیز حضوری پررنگ اگرچه ناخودآگاه و پنهان دارد. ایشان معتقدند استعاره یکی از ابزارهای اصلی برای ساختاربندی ذهن انسان و مفهوم پردازی است و درواقع فرایندهای شناختی در انسان تا اندازه زیادی تحت تأثیر ساخت های استعاری هستند.این مقاله با رویکردی مقایسه ای به بررسی استعاره نزد بلاغت پژوهان زبان عربی و زبان شناسان شناختی پرداخته، وجوه تشابه و تفاوت نظرات آنان را بیان می کند. ازجمله این شباهت ها می توان به تقسیم بندی استعاره به اقسام مختلف و شباهت برخی از این اقسام مانند استعارة مرده در زبان شناسی و استعاره مبتذل در بلاغت اشاره کرد. نیز تفاوت هایی در حوزة کار دو گروه قابل مشاهده است، مانند: بررسی استعاره در سطح کلمات، انحصار علاقه استعاره در مشابهت، استفاده از ملاک های صوری و زبانی برای تشخیص استعاره در بلاغت عربی، بررسی استعاره در سطح جمله، استفاده از ملاک های تجربی در زبان شناسی و تفاوت در نام گذاری پاره ای از اقسام استعاره در دو علم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ررسی تطبیقی زیبایی شناسی« ایهام »در بلاغت عربی و فارسی

چکیده « ایهام » که به آن « توریه » ، « توهیم » و « تخییل » نیز گفته می شود ، با ارزشترین فنون و هنری ترین آرایة ادبی به حساب آمده است . در ایهام ، سخنور در ترفندی هنرمندانه  و از رهگذر  توسعة معنایی لفظ ، به آفرینش لایه های مختلفی از معنا دست می زند . در تعریف ایهام گفته اند : عبارت است از اینکه لفظی دارای دو معنی نزدیک و دور ( یا غریب ) باشد و گوینده معنای دور را اراده کند، اما شنونده گمان ب...

full text

آسیب شناسی مکاشفات از منظر ابن عربی

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

full text

بررسی استعاره در زبان درد از دیدگاه زبان شناسی شناختی

پایان نامه حاضر به بررسی استعاره های درد در زبان فارسی از دیدگاه زبان شناسی شناختی می پردازد. در زبان شناسی شناختی استعاره نقش مهمی در نظام شناختی بشر دارد و دیگر منحصر به حوزه ادبیات نیست. به طوری که بسیاری از بنیادی ترین مفاهیم در نظام مفهومی ما معمولا از طریق مفاهیم استعاری درک می شود. کوکسس(kovecses)(2002)معتقد است استعاره نه تنها در زبان برای بیان احساسات نفوذ کرده،بلکه نقشی مهم در درک جنب...

15 صفحه اول

استعاره های مفهومی از منظر معنی شناسی شناختی

چکیده پژوهش حاضر به بررسی استعاره های مفهومی در پیکره ای نمونه از زبان فارسی می پردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره گیری از پایگاه داده های زبان فارسی، پیکره ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه گیری و سپس استعاره های مفهومی نهفته در آن استخراج گردد. این پیکره نمونه شامل 10 متن از نویسندگان معاصر نظیر «هدایت»، «جمالزاده»، «دانشور»، «آل...

بررسی زبان‌شناختی استعاره ی جهتی بالا/ پایین در زبان قرآن رویکرد معنی شناسی شناختی

این مقاله به بررسی زبان‌شناختی استعارة جهتی بالا/پایین در نیمة اول قرآن بر اساس رویکرد معنی شناسی شناختی می­پردازد. عبارات استعاری قرآنی که حاوی کانون های استعاری (مثل: «فوق»، «دون»، «علی»، «اعلی»، «هبط» و غیره) هستند در این عبارات شناسایی شده­اند تا بررسی شود که اولاً: در زبان قرآن، کدام تصورات انتزاعی دینی، با توسل به مفاهیم عینی جهتی بالا و پایین تصورسازی شده­اند؟ ثانیاً، چه ارتباط نظام مندی م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

volume 11

issue 35 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023